Micromanagement

Menejment fani haqida gap ketganda, mutaxassislar ikkita asosiy tushunchani – mikrosiyosat va mikromenejmentni ajratib ko’rsatadilar. Mikrosiyosat nafaqat boshqaruvning, balki tashkiliy tartibga ham, bevosita hukumatning oʻziga ham taʼsir koʻrsatish orqali oʻz manfaatlarini amalga oshirishga harakat qiladigan boshqa barcha ishchilarning barqaror, maqsadli faoliyatidir. Ushbu turdagi faoliyat imkon qadar barqarorligi va o’z maqsadlariga erishishga imkon berishi bilan ajralib turadi.

Mikromenejment deganda ozgina kuchga ega bo’lgan odamlarning xatti-harakatlarida mavjud bo’lgan ba’zi kamchiliklar tushuniladi. Bu kompaniya yoki jamoa boshqaruvining turli darajalarida o’zini namoyon qilishi mumkin.

Mikromenejment rivojlanishiga nima ta’sir qiladi?

Mikromenejment ikki tomon – menejer va uning qo’l ostidagilar ta’sirida rivojlanadi. Agar biz to’g’ridan-to’g’ri xodimlar haqida gapiradigan bo’lsak, unda bu holda qo’rquv bor, bu ularni direktorga bo’ysunishga majbur qiladi:

• Ular o’zlarining menejerlariga ta’sir o’tkazishlariga ishonchlari komil emas, agar ular vaziyatdan, takliflardan, ish muhitidan va boshqa masalalardan noroziligini namoyish qilsalar, turli xil salbiy oqibatlar yuzaga kelishi mumkinligidan xavotirdalar. Ba’zida direktor xodimlarning fikrlariga noo’rin javob berishi mumkin.
• Kasbiy qobiliyatlarga shubha tug’ilishi mumkin. Ular kompaniya rahbarining doimiy ravishda tanbeh berishi va kamchiliklarni ta’kidlashi va xatolarni tuzatishi tufayli yuzaga keladi.
• Ular boshqalarning ular haqida yomon o’ylashni boshlashlarini xohlamaydilar.
• Ular ishda keraksiz bo’lib qolishlaridan qo’rqishadi.
• Ko’pchilik to’g’ridan-to’g’ri shaxsiy makonga kirishdan qo’rqishlari mumkin. Bu odatda xodim menejerga qo’shimcha savollar berishni boshlaganida sodir bo’ladi.
• Aksariyat ishchilar yirik kompaniyalarda paydo bo’ladigan raqobatdan juda qo’rqishadi, ayniqsa, qandaydir daromadli lavozim haqida gap ketganda.

Bularning barchasi rahbar o’z qo’l ostidagilarni hisobga olishni to’xtatib, odamlarni ham, ularning manfaatlarini ham hisobga olmasligiga olib keladi.

Qanday qilib professional mikromenejer bo’lish mumkin

Ba’zi odamlar mikro boshqaruvni to’liq tartibsizlik deb o’ylashadi. Ular mikromenejerlar vazifani mustaqil ravishda to’g’ri shakllantirishga, shuningdek, vazifalarni bo’ysunuvchilar o’rtasida shunday taqsimlashga qodir emasligiga ishonishadi, shunda ularning barchasi nafaqat tez, balki eng yuqori sifat bilan ham bajariladi. Shu munosabat bilan, betartiblik ongsiz darajada yaratiladi, lekin ayni paytda menejer hamma narsani kompaniya manfaati uchun qilayotganiga to’liq ishonadi. Har bir narsani to’g’ri bajarish uchun bir nechta oddiy qoidalarga amal qilish kifoya:

• Ish jarayonining aniq mezonlari belgilanishi kerak. Har bir bo’ysunuvchi ishning ma’lum bir bosqichi uchun javobgar bo’lishi kerak. Shu bilan birga, hech kim mustaqil ravishda qaror qabul qila olmaydi, biron bir qadamni tasdiqlay olmaydi, byudjetni aniqlay olmaydi va hokazo. Bunday vakolatlarga faqat menejer ega.
• Siz boshqa odamlarning vaqtini olmaysiz, chunki u holda ish to’xtab qoladi va jarayon istalgan natijani keltirmaydi.
• Menejer o’zining boshqa xodimlardan ustunligini ko’rsatmasligi kerak, ayniqsa pastkashlik, takabburlik va boshqa vositalar yordamida.
• Xodimlarni mikro boshqaruvga o’rgatish asta-sekin va yumshoq bo’lishi kerak.

Shuningdek, kompaniya xodimlarini va ularning shaxsiy chegaralarini hurmat qilish juda muhimdir. Agar ish jarayoni to’g’ri rejalashtirilgan bo’lsa va har bir xodimning kasbiy xususiyatlarini hisobga olgan holda, natija idealga yaqin bo’ladi.