Harakat natijasini qabul qiluvchi nima?
Muvaffaqiyatning asosiy kaliti nafaqat begonalarning ehtiyojlarini, balki ularning motivatsiyasi va istaklarini ham tushunishdir. Ham ijtimoiy, ham madaniy hayotning negizida ierarxik instinkt yotadi. Psixologik bilimlar nafaqat atrofimizdagi odamlarning ongi va qalbiga yo’l ochib berishi mumkin. Ular sizga o’z maqsadlaringizga yo’lni ko’rishga imkon beradi. Albatta, bir qarashda, bu hatto paradoksal ko’rinishi mumkin, xuddi maqsadga intilish, qoida tariqasida, maqsadning o’zidan ancha oldin paydo bo’ladi.
Harakat natijasini qabul qiluvchi nima?
Harakat natijasini qabul qiluvchi nima ekanligini tushunish uchun harakatlanmaydigan eskalatorga yaqinlashganda qanday his-tuyg’ular paydo bo’lishini esga olish kerak. Qoida tariqasida, bu vaqtda odam qandaydir chalkashlikda. Bu inson miyasi hozirgi vaqtda eskalator harakatlanishini kutganligi sababli yuzaga keladi, lekin aslida buning aksi sodir bo’ladi. Bu ba’zi noqulayliklarni keltirib chiqaradi. Aynan shu hislar odam zinapoyaga chiqa boshlaganda paydo bo’ladi va u uchun kutilmaganda u harakatlana boshlaydi.
Harakat natijasining qabul qiluvchisi, ma’lum bir hodisaning miya tomonidan ilgari yaratilgan odamning kutganlariga mos kelmasligini anglatadi. Misol uchun, siz allaqachon bir necha marta zinapoyaga chiqdingiz va u hech qachon harakat qilmagan. Shunga ko’ra, miya bu eskalator emasligini allaqachon eslab qolgan. Natijada xotirada ma’lum umidlar shakllana boshlaydi. Ushbu mexanizm maqsadni belgilash uchun asosdir. Miya tomonidan belgilangan bashoratlar vaqt o’tishi bilan to’liq oqlana boshlaganda, u qulay bo’ladi. Buning sababi shundaki, u kelajakda nima bo’lishi mumkinligini yaxshi biladi.
Kutishlar bajarilmagan holatlarda aniq noaniqlik hissi paydo bo’ladi. O’zingizni safarbar qila olish uchun hech bo’lmaganda qisqa vaqt ichida chalkashlik talab etiladi.
Ko’rib chiqilayotgan mexanizmning mohiyati inson miyasining yaqinda atrofimizdagi dunyoda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan voqealarni bashorat qilish istagi. Agar biror narsani oldindan bashorat qilish mumkin bo’lsa, odam nima qilish kerakligini va nima uchun kerakligini yaxshi tushunadi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, maqsad nihoyat amalga oshishidan ancha oldin miyada paydo bo’lishi mumkin.
Harakat natijasini qabul qiluvchi ikkinchi holatda, odamda ma’lum bir natija haqida tasavvurga ega bo’lgandagina ishga kiritiladi. Shunga ko’ra, miya buning uchun biroz amaliyotga ega bo’lishi kerak. Masalan, oldingi tajribalar. Ko’p odamlar amaliyotni mavhum bilimlarga murojaat qilish orqali butunlay almashtirish mumkin deb o’ylashga odatlangan, ammo aslida bunday emas. Deyarli har bir kishi muhim bosqichlarni o’tkazib yuborib, eng muhim narsaga – rejissyor bo’lishga, katta va jiddiy loyihalar ustida ishlashga kirishni xohlaydi. Ammo hayotda hamma narsa butunlay boshqacha bo’ladi va maktab yoki universitetdan so’ng siz kompaniyani boshqara olmaysiz.